Cyfrowa rewolucja w gospodarce odpadami

19 grudnia 2019

Od 1 stycznia 2020 r. przedsiębiorców czeka cyfryzacja w ewidencji odpadów oraz w sprawozdawczości związanej z gospodarowaniem odpadami. Cały obieg dokumentów będzie odbywał wyłącznie w Bazie Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami (BDO).

Przedsiębiorcy, którzy wytwarzają odpady inne odpady niż komunalne, transportujący oraz przetwarzający odpady muszą być zarejestrowani w Rejestrze-BDO. Wpisowi podlegają także wprowadzający na terytorium kraju opakowania, produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny, producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań.

Ważne jednak kto nie musi się rejestrować, a są to:

osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami wykorzystujące odpady na potrzeby własne np. wykorzystanie gruzu, betonu z rozbiórek i remontów do utwardzania powierzchni lub budowy fundamentów;
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub przedsiębiorcy, którzy w ramach prowadzonej działalności wytwarzają jedynie odpady o składzie i charakterze odpadów komunalnych i objęci są systemem odbioru odpadów komunalnych (np. drobne usługi, działalność administracyjno-biurowa, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, o ile nie wytwarzają np. odpadów niebezpiecznych);
władający powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe;
prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami (tzw. nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów), np., systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, np. zbieranie nakrętek podczas akcji charytatywnych;
transportujący wytworzone przez siebie odpady; np. właściciel nieruchomości transportujący skoszoną trawę do PSZOK-u;
rolnik gospodarujący na powierzchni użytków rolnych poniżej 75 ha, o ile nie podlega wpisowi z tytułu innej działalności, np. rolnik, który uprawia pszenicę na powierzchni 50 ha;
przedsiębiorcy, którzy będą wytwarzać tylko odpady, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji o kodach i w ilościach wymienionych w (odpady wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów).

Przedsiębiorcy muszą również pamiętać, że mają obowiązek umieścić swój numer z Rejestru-BDO na dokumentach związanych z działalnością dotyczącą gospodarki odpadami, m.in.: na fakturach VAT, paragonach, sprawozdaniach, kartach przekazania odpadów oraz ewidencji odpadów. Za brak takiego numeru grozi kara. Podmioty, które mają obowiązek rejestracji samodzielnej, a jeszcze się nie zarejestrowały, mają zatem ostatnią chwilę, aby złożyć odpowiedni wniosek. W przeciwnym razie po 1 stycznia 2020 r. nie będą mogły korzystać z bazy i jej nowych modułów – nie będą więc mogły legalnie prowadzić działalności.

Zmianie ulegnie również funkcjonowanie samego Rejestru-BDO, ponieważ wszystkie wnioski o wpis, aktualizację danych lub wykreślenie będą składane tylko za pośrednictwem elektronicznych formularzy dostępnych w bazie, które po autoryzacji przez Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej zostaną przekazane do rozpatrzenia przez odpowiedni urząd marszałkowski.

Zadaniem Bazy Danych o Odpadach jest rzeczywista ochrona środowiska. Dzięki BDO organy kontroli będą mogły analizować zgodność faktycznie prowadzonej przez podmiot działalności w zakresie gospodarki odpadami, z zakresem zadeklarowanym w Rejestrze-BDO. Od stycznia trudniej będzie uciec w szarą strefę.

Krystian Szczepański, dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego.

Funkcjami BDO przydatnymi dla przedsiębiorców będzie między innym możliwość sprawdzenia on-line, w jakim zakresie dowolny podmiot prowadzi działalność dotyczącą gospodarki odpadami. To szczególnie istotne, przy zawieraniu umów z nowymi kontrahentami. Ponadto cyfrową Kartę Przekazania Odpadu będzie można zaplanować 30 dni wcześniej. Po zatwierdzeniu będzie widoczna w systemie i zawierała informacje m.in. o rodzaju i ilości przewożonych odpadów, planowanej dacie i godzinie transportu oraz o miejscu, do którego należy dostarczyć odpady. Podmiot transportujący podczas przewożenia odpadów będzie mógł posiadać, na przykład w telefonie, wygenerowane potwierdzenie KPO lub KPOK do okazywania w trakcie kontroli. Generując takie potwierdzenie, transportujący odpady potwierdzi, że zdaje sobie sprawę z tego, co przewozi. Dopiero po tej czynności transport z odpadami może wyjechać od przekazującego.

Duże przedsiębiorstwa, które zainwestowały w oprogramowanie do ewidencji odpadów, w tym do wystawiania Kart Przekazania Odpadów mogą dokonać jego integracji z BDO przez API BDO. Dzięki temu ewidencja odpadów będzie mogła być prowadzona w dotychczas wykorzystywanym systemie, z jednoczesnym zapisem danych w BDO. Podmioty, które nie posiadają oddzielnego oprogramowania do prowadzenia ewidencji odpadów, będą mogły korzystać z BDO dostępnego przez przeglądarkę internetową.

Eksperci Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, którzy tworzą system BDO zapewniają, że podczas prac położono duży nacisk na wygodę i intuicyjność interfejsu systemu. W II połowie 2019 roku Instytut przeprowadził szereg darmowych szkoleń z obsługi BDO dla ponad 9000 osób. Od 16 grudnia br. działa wersja produkcyjna Bazy, dzięki której przedsiębiorcy mogą się zapoznać z większością funkcjonalności systemu startującego 1 stycznia 2020 r.

Kontakt dla mediów:

Marta Proczek, Ekspert ds. Promocji i Komunikacji, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
ul. Chmielna 132/134, 00-805 Warszawa
tel. 22 37 50 610
Mail: marta.proczek@ios.edu.pl

Bartosz Lewicki, Mastermind
tel. 693 55 54 53
Mail: b.lewicki@mastermind.pl

Więcej informacji na temat BDO: bdo.mos.gov.pl